- Zein beste alternatiba / ekintza jarri-jarriko dira martxan?
- Pasa den urtean Goienerrek irabaziak izan zituen, irabazi horiek ezin dira erabili egoera honi aurre egiteko?
- Kooperatibari buruzko zenbait datu ekonomiko.
- Arriskuan al dago kooperatiba?
- Milioi 1 euroko kapital anpliazioa planteatu duzue, hau soluzio definitibo bat litzateke edo koiunturala? Gehiagotan eskatuko diguzue dirua?
- Kapital funts bat sartu daiteke Goinerren kapital handitzea aprobetxatuz eta diru aportazio handi bat eginez kontrola bereganatzen saiatu?
- Milioi 1 euro urte amaiera baino lehen lortzen bada itxi egingo da aportazioak jasotzeko aukera edo irekia geratuko da urte amaiera bitarte?
- Borondatezko ekarpenak (zer diren, zer inplikatzen duten, non dauden jasota, zergatik kopuru horiek, helburuen lorpena…)
- Zergaitik eskatzen da borondatezko ekarpena eta ez derrigorrezkoa? Derrigorrezkoa balitz bazkide guztiek diru kopuru berdina jarriko genuke, zuzenagoa izango litzateke…
- Zenbat diru jarri dezaket?
- Itzuliko al da dirua?
- Jartzen dudan diruak ekarriko dit onurarik?
- Nola egin ekarpenak?
EGOERA EKONOMIKOA ETA ALTERNATIBAK
1) Zein beste alternatiba / ekintza jarri-jarriko dira martxan?
Orain arte hartutako neurriak ez dira berriak. Urteekin hobetu den politika orokorra zabaltzen ari gara. Hauek dira ezaugarri nagusiak:
- Banatzaileekin legezko mugako ordainketak negoziatzea.
- Ekoizleen energia saltzea merkatuan. Merkatu-agente gisa, bazkideentzako energia ez ezik, ekoizleek saltzen dutena ere saltzen dugu. Salmenta-prozesua merkatuan sartzea denez, erosketaren eta salmentaren arteko balantzea egiten da. Gaur egun ez dugu kontsumitzaileentzako erosketaren eskakizunak murrizteko adina ekoizle. Gure helburuetako bat irudikapen-bolumen hori handitzea da.
- Eskudiruaren ordez bermeak jartzeko abalak jartzea. Abalak -merkatu elektrikoko agente ekonomikoa den- OMIEren arabera baldintza jakin batzuk betetzen dituzten finantza-erakundeek ematen dituzte. Gure kasuan, abalak ditugu Nafarroako Rural Kutxarekin eta Laboral Kutxarekin.
- Kreditu lerroa izatea diruzaintzako behar une altuei aurre egiteko, ezusteko edo ezusteko arrazoiengatik. Kasu honetan, FIAREk eskainitako kreditu-linea dugu.
- Merkatuko erosketa-prozesuak (aurreikuspenak) optimizatzea.
2021eko ekainean hasitako egoera berri honek behartuta, hauek egin behar izan ditugu gainera:
- Abalak eta kreditu-lerroak handitzea, baina prozesu horrek izapide-denbora luzeegia eskatzen du gure beharretarako.
- BEZaren itzulketak azkartzeko ogasunei egindako etengabeko erreklamazioak.
- Sektoreko beste kooperatiba batzuekin harremanetan jartzea, kooperatiben arteko epe laburreko finantziazio-mekanismoak bilatzeko (elkartasun-mekanismoak)
Neurri horiek guztiak ez dira nahikoak izaten ari, eta, merkatuaren eta erregulazioaren ziurgabetasun-egoeraren aurrean, geure burua indartzea erabaki dugu, bazkideei lehen dei hori eginez.
2) Pasa den urtean Goienerrek irabaziak izan zituen, irabazi horiek ezin dira erabili egoera honi aurre egiteko?
- Irabaziak ez dira bankuan dugun datu ‘estatiko’ bat. Onurak gauza askotarako erabiltzen dira, eta, besteak beste, erosten jarraitzea, bazkideentzako prezioak hobetzea hurrengo ekitaldietan eta hainbat jarduera eta proiektu abian jartzea.
- Fakturatzen dugunarekin ere ez da nahastu behar. Adibide batekin hobeto ulertzeko. 10 milioi euro fakturatuko ditugu; 9,5 milioi euro erosiko ditugu. 500.000 euroko marjina lortzen dugu (urte-amaieran), baina 10 milioi euro horiek saldu ahal izateko, aurreratu egin behar dugu (abalak, dirua eta abar jarrita). GOIENER hasi zenetik, diru hori (milioi 1 euro) bagenuen aurreratzeko, baina uda honetan, aipatutako aldaketa guztiekin, demagun 3 milioi euro izatera pasatu dela. Urte bateko mozkinarekin (500.000 euro), ezin izan ditugu erosketa hauek finantzatu.
4) Kooperatibari buruzko zenbait datu ekonomiko.
Azken lau urteetako kooperatibaren parametro nagusien bilakaerari erreparatzen badiogu, honako hau nabarmendu daiteke:
- Urtean batez beste 2.000 bazkide berri bazkidetu zaizkigu (hilean 167 bazkide). Horrek esan nahi du urtean batez beste +% 30 hazi garela. 2020an 13.000 bazkide ginen, eta aurten 14.700 (+% 13). Hori, lantaldeetan parte hartzen duten 200 boluntario kontuan izan gabe.
- 2020an, 2.600 kontratu gehiago ditugu aurreko urtearekiko (gutxi gorabehera). 200 kontratu hilean; guztira, 16.598 kontratu. Aurreko urtean baino %19 gehiago. Aurtengo urtea 20.000 kontraturekin amaitzea espero dugu.
- Urteko batez besteko fakturazioa gutxi gorabehera 10 milioi euro/urtekoa da. Horrek esan nahi du urtean batez beste +% 40 hazi garela. 2020. urtea 12.7 milioi euroko fakturazioarekin itxi dugu. Kudeatutako energia-bolumenari dagokionez, 105,3 GWh kudeatu ditugu, eta 2019ko 91,4 GWh baino %15 gehiago.
- Zergak ordaindu ondorengo batez besteko emaitza 114.000 €/urteko. 2020. urtea ixtean, 286.000 euroko emaitza positiboa izan dugu (+%92, 2019. urtearekin alderatuta), eta hori izan da kooperatibaren historiako emaitzarik onena, nahiz eta COVID-19 delakoak eragina izan, hein batean merkatu elektrikoaren ohiz kanpoko prezioek baldintzatua (orain gertatzen denaren kontrakoa).
- Diruzaintzari dagokionez, urte amaieran erabilgarri zegoen kutxako batezbestekoa 860.000 eurokoa izan da. Nabarmentzekoa da 2020ko itxiera, 1,8 milioi euroko kantitate erabilgarria zuena (aurreko urtearekin alderatuta, 3 aldiz handiagoa). Merkatuan izan ziren prezio baxuen ondorioz eratorria.
- Azkenik, eta langile-gastuei dagokienez, aipatu behar da bazkide langileen kopurua konstante mantendu dela azken urteetan, eta urteko batez besteko kopurua 22 langilekoa izan dela, hau da, urteko batez beste 600.000 €.
Parametro horiek guztiek adierazten digutenez, GOIENERek nahiko sendo lantzen ditu aurreikuspenak, eta hazkunde-adierazleak orekatuta mantendu dira energia eskuratzeko merkatuek eta betebehar fiskalek dakartzaten beharrekiko. Eta, hain zuzen ere, kanpoko finantza-eskakizunak neurriz kanpo handitzeak edota joko-arauak aldatzeak eragin dute orain arte ezustekoak arintzeko izan dugun gaitasunak gainezka egitea.
4) Arriskuan al dago kooperatiba?
- Gordailu-bermeak kudeatzeko behar adina diru lortzen ez badugu, egoeran egon gaitezke merkatu elektrikoaren arauak betetzeari utziz eta energia behar den bezala ez erosiz..
- Hori eginez gero, zehapen-espediente bat jaso dezakegu, eta egoera azkar konponduko ez bagenu, merkaturatzaile izateko lizentzia galtzeko arriskua izango genuke.
- Kooperatibak emaitza orekatua du (salmentak/erosketak), baina aurreikusi gabeko diru-kopuru batzuk aurreratu behar izan ditu, eta hortik dator arriskua.
5) Milioi 1 euroko kapital anpliazioa planteatu duzue, hau soluzio definitibo bat litzateke edo koiunturala? Gehiagotan eskatuko diguzue dirua?
- Egiturazko planteamendu bat egin dugu. Zergatia koiunturala da, baina epe luzera indartuak ateratzea da asmoa.
- Kooperatiba baten funtsak lortzeko modu natural eta sendotasun handia eman dezakeena bazkideen ekarpenak dira. Gure ibilbidean zehar, gutxitu egin ditugu, bazkideen sarrera errazteko, eta beste finantziazio-bide batzuk erabili ditugu, bideragarriak izan diren bitartean. Ezin dugu ziurtatu %100ean berriz ere bazkideei dirua eskatuko ez diegunik, baina era honetara eginda espero dugu berriro luzaroan egin behar ez izatea. Kontuan izan behar dugu zortzi urtean ez dugula inoiz kapital-handitzerik eskatu, bazkideei behar gehiago sortuko ez zizkieten beste irtenbide batzuk erabili izan ditugulako.
6) Kapital funts bat sartu daiteke Goinerren kapital handitzea aprobetxatuz eta diru aportazio handi bat eginez kontrola bereganatzen saiatu?
- Estatutuen arabera, bazkide laguntzaile edo kooperatiba batek bakarrik eman dezake kapital sozialaren %33 baino gehiago.
- Nolanahi ere, Kontseilu Errektoreak ekarpen berriak onartzeko edo ukatzeko ahalmena du.
- Hala ere, kontrola batzarkide izaten jarraitzen du, bazkide bakoitzak boto bat ematen baitu. Baina finantza-mendekotasunik ez izateko, garrantzitsua da bazkideen arteko ekarpen txiki asko izatea.
7) Milioi 1 euro urte amaiera baino lehen lortzen bada itxi egingo da aportazioak jasotzeko aukera edo irekia geratuko da urte amaiera bitarte?
- Gutxieneko helburua da. Kapital-sarreran zenbateko handiagoa lortzeko prest gaude.
- Ekarpenen prozesua amaitzen denean, lasai ebaluatuko dugu nola planteatu kapital-ekarpen berriak, hala behar izanez gero.
EKARPEN BOLUNTARIOEI BURUZ.
8) Borondatezko ekarpenak (zer diren, zer inplikatzen duten, non dauden jasota, zergatik kopuru horiek, helburuen lorpena…)
Kooperatiba batean, bazkide gisa, bi sozietate-ekarpen mota egin ditzakegu kapitalari. Alde batetik, bazkide izateak ematen digun nahitaezko ekarpena (pertsona bakoitzak boto bat). GOIENERen nahitaezko ekarpena 100 eurokoa da bazkide kontsumitzailea izateko.
Honetaz gain, borondatezko ekarpenak ditugu. Borondatezkoa da nahitaezko motakoa ez den edozein ekarpen. GOIENERen bazkide gehienei ez diegu inoiz horrelako ekarpenik egiteko eskatu. Baina une bakoitzean egiteko aukera dugu. Borondatezko ekarpenak artikulatzeko bide desberdinak jarraitu daitezke, baina une honetan,eta zuen iritzi pertsonalera, borondatezkotzat hartuko diren ekarpen gehigarriak egitea da eskatzen dizueguna.
Ekarpen hauek kooperatibaren kontabilitatean jasotzen dira, eta, ondorio guztietarako, kooperatibak bazkide bakoitzarekin duen zorra da.
Kapital soziala handitzeak aukera hauek ematen ditu, besteak beste:
- Epe laburreko jarduerak finantzatzea (eskaera honen arrazoi nagusia).
- Kooperatibaren ondare-egoera hobetzea, finantza-erakundeekin negoziatzeko posizio hobea izan dezan.
9) Zergaitik eskatzen da borondatezko ekarpena eta ez derrigorrezkoa? Derrigorrezkoa balitz bazkide guztiek diru kopuru berdina jarriko genuke, zuzenagoa izango litzateke….
- Borondatezko ekarpen eskaera hau ez zaielako bazkide guztiei modu eta kopuru berdinean egiten.
- Hala izatekotan, Kontseilu Errektoreak Batzar Orokor batean planteatu beharko luke. Oraingoan berriz, azkarrago jokatu beharra dugu.
- Pedagogia ona egin behar dugu gai hauen inguruan, eta horretarako denbora behar da. Uneko beharraren arrazoiak ondo eta egoki azaltzeko denbora askorik ez dugunez, bazkide askok ez lukete ulertuko derrigorrezko ekarpenaren pertinentzia.
- Egoera honek, edozein moduz, etorkizuneko batzarretan kapitala handitzeko beharra eta modua lantzen eta mota honetako neurriak aintzat hartzen lagunduko digu.
- Ez dugu baztertzen etorkizunean derrigorrezko ekarpena eskatzera jo behar izatea, baina une honetan bazkideen konpromisoari dei egiten diogu, ahal duten neurrian lagundu dezaten.
10) Zenbat diru jarri dezaket?
- 50€-tik hasita, nahi duzuna.
- Gehiago jartzen ahal baduzu, jarri gehiago.
- Epe luzera begira egin ezazu ekarpena. Ez diezazula “minik” eman. Kooperatibaren egoera globala indartzeko behar dugu, ez bakarrik epe laburrean.
11) Itzuliko al da dirua?
- Bazkideek noiznahi eska dezakete borondatezko ekarpenak bueltan jasotzea. Diru hori berreskuratzeko eskubidea dute. Edonola ere, gerta liteke une jakin batean itzulketa-eskaera asko pilatzea, Kooperatibaren kapitalarendako gastu handia suposatuz. Hala izanez gero, Kontseilu Errektoreak puntualki uko egin ahal dio itzulketei, kapital hori beste diru-iturri batzuekin osatu edo ordezteko modu erosoa bilatzen duen bitartean. Kasu horretan, Kontseilu Errektoreak finkatuko du ekarpen horiek itzultzeko epea.
- Ekarpenak itzultzeko edo ez itzultzeko erabakia eskaera bakoitzaren unean hartu ohi da, Kooperatibaren egoera orokorraren arabera. Ohiko egoera batean eta gure barne-praktika egokiei jarraiki, epea 2 hilabete ingurukoa da.
- Edozein moduz, ez dago itzulketak egiteko aurrez ezarritako eperik. Horregatik bakoitzak bere ahalmenen araberako ekarpena egiteko eskaera luzatzen dugu. Posible duzuna, baina zure poltsikoan min handirik egingo ez dizuna.
12) Jartzen dudan diruak ekarriko dit onurarik?
- Une honetan ez.
- Batzar Orokorrean zehazten da borondatezko ekarpenendako interesa. Azken batzarretan ekarpen horien interesa %0 izatea adostu da eta hau aldatzeko beste Batzar Orokor bat egin beharko litzateke.
- Borondatezko ekarpenen interesa aldatu liteke beraz, beti ere diruaren legezko interesaren azpitik geldituz.
13) Nola egin ekarpenak?
Kapital-ekarpenak egiteko, gure kudeaketa-sisteman orrialde seguru bat prestatu dugu. Bertan, zure NAN zenbakia eta bazkide zenbakia adierazi behar ditugu (zure bazkide zenbakia bidali dizugun mezu elektronikoan edo gure fakturetako edozeinetan aurkituko duzu).
Ondoren, gure kontu korronteetako batera transferentzia egiteko aukera emango dizugu, edo, nahiago baduzu, adierazten diguzun kopurua bankutik giratuko dizugu. Guretzat hobe da igorpena zuzenean bankutik pasatzea; horrela dirua lehenago eskuratuko du Kooperatibak, eta zuk balizko transferentzia gastuak aurreztuko dituzu.
Ekarpena egin ondoren, mezu elektroniko bat jasoko duzu, eta bertan gogoraraziko zaizu ekarpenaren zenbatekoa eta data, egin duen pertsonaren datuekin batera.
Gogorarazten dizuegu kapital-ekarpenak bazkideek bakarrik egin ditzaketela. Diru-ekarpen bat egin nahi duten inor ezagutzen baduzu, bazkide egitera animatzen ahal duzu (hemen).