Prezioak finkatzeko erreferentziak

2025eko hirugarren hiruhilekorako prezioen eguneraketa

— Zein erreferentzia hartzen ditugu kontuan gure prezioak finkatzeko?

Goiener Finkoa tarifaren kasuan, beharrezkoa izaten dugu hurrengo hilabeteetan energia erosteko kostuak kalkulatzea.

Energia erosterakoan gure gain hartzen ditugun kostuak honako hauek dira Goienerren:

• Merkatu elektrikoaren prezioa. Azken prezioan honek eragiten du gehien eta prezio hori kalkulatzean hartzen den arriskua gutxitzeko, energiaren zati bat erosten dugu merkatuetan epeka edo zuzenean ekoizleren bati.
• Sistema elektrikoa doitzeko zerbitzuen prezioa. Zerbitzu honek une oro eusten dio sistema elektrikoan argindar-eskariaren eta ekoizpenaren arteko orekari.
• Araututako kontzeptuen kostuak. Ordainsariak, karguak, ordainketak, etab.
• Jatorri-bermeen prezioa (JBZ). Berme hauei esker ziurtatzen dugu hornitzen dugun energia % 100 berriztagarria dela.

Horniduraren azken prezioa zehazteko kalkulu honi, Goienerren marjina komertziala gehitzen diogu.

— Zer da energia erosteko kostuaren joera gaur egun?

Udaberriko hilabeteetan, energiaren kostuen joera azaltzen duten egoera hauek gertatzen dira:

• Tenperatura leunak, eta ondorioz argindar eskaria murriztea
• Eguzki-erradiazio handia eta eguzki-ordu asko
• Instalatutako potentzia fotovoltaikoaren hazkunde handia, bereziki azken bi urteetan
• Ekoizpen hidrauliko handia, urte honetan bereziki

Ezin dugu prezioen joera hau azaldu esplizituki aipatu gabe apirilaren 28an Iberiar penintsula osoan gertatutako itzalaldia.

Alde batetik, martxoan eta apirilean, itzalaldiaren aurretik handizkako merkatuaren batez besteko prezioak nabarmen egin zuen behera. Hau, iaz ere gertatu zen, hala ere, aurten modu nabarmenagoan eman da. Izan ere, egunaren erdiko orduetan, hau da, eguzkia dagoen orduetan, prezioa oso baxua da. Ordu askotan zero edo negatiboa izatera ere iristen da.

Hilabete horietan, ohikoa denez, doitze-zerbitzuen prezioa % 25 inguru igo da, berriztagarrien ekoizpen handia dela eta.

Apirilaren 28ko itzalaldiaren ondoren, eta sarean egonkortasun handiagoa bilatzeko Red Eléctricak jarduteko modua aldatu duenez, merkatuan -15 €/ MWh-ko prezio negatiboak lortu arren, doitze-zerbitzuen kostua bikoiztu egin da (informazio gehiago).

Merkatuko prezio baxuen edo negatiboen ondorioz, soberakinak dituzten zenbait autokontsumitzailek hornidura-fakturaren konpentsazioa murriztu zaiela ikusiko dute, edo, kasu batzuetan, sarera isurtzeagatik ordaindu egin behar izango dute. Bitartean, hornidura-prezioak gora egiten du doitze-zerbitzuen eraginez.

Grafiko honetan ikus daitezke Goienerren gure gain hartzen ditugun eta argindar-horniduraren prezioari eragiten dioten kostu aldakorren bilakaera (ez daude sartuak kontzeptu arautuak eta merkaturatzailearen marjina):

— Zer espero da 2025eko hirugarren hiruhilekorako?

Udako hilabeteetan, zenbait faktore aldatzen dira, hala nola:

• Tenperatura altuak. Hori dela eta, hilabete hauetan lortzen dira urte osoko eskari elektriko handienak penintsulan. Eskariak gora egiten duenean, merkatuko prezioak ere gora egiten du.
• Energia hidroelektrikoaren ekoizpena murriztu egiten da, eta, beraz, ziklo konbinatuak prezio altuagoan sartzen dira mix energetikoan.

Beraz, ekainaren amaieratik aurrera, ohiko joera merkatuko prezioak igotzea eta doitze-zerbitzuen kostuak jaistea izango litzateke, baina aurten zaila da zehazki zer gertatuko den aurreikustea, itzalaldiaren ondoren Red Eléctricaren jarduteko modua zein izango den jakin ezin delako.

Aldi horretarako merkatuko prezioa finkatzeko orduan, Goienerrek dagoeneko erosita duen energia hartzen du kontuan, ekoizleekin egindako kontratuen bidez eta baita epekako merkatuetan ere. Hurrengo hiruhilekorako itxita genuen energiaren arabera, ez zen prezioa gehiegi igo beharrik, baina merkatuko prezioa ez da hornitutako argindarraren kostua finkatzen duen elementu bakarra.

Esan bezala, prezioa finkatzeko beste elementu bat doitze-zerbitzuen kostuak dira, eta horiek ezin dira estalduren bidez itxi. Udako hilabeteetan ohiko balioetara itzuli beharrean, gainetik mantenduko direla aurreikusten da. Horrek aldi horretarako horniduraren prezioa igotzera behartzen gaitu.

Aipatzekoa da autokontsumoko soberakinen konpentsazio-prezioa ez dela hornidura-prezioaren neurri berean igoko. Hain zuzen ere, doitze-zerbitzuen kostuen igoeran dago gakoa. Izan ere, soberakinak merkatuko prezioaren arabera bakarrik baloratzen dira. Beraz, ez zaizkie doitze-zerbitzuak aplikatzen, eta une honetan elementu horrek markatzen du nagusiki hornidura-prezioaren igoera.

2025eko bigarren hiruhilekorako prezioen eguneraketa

— Zein erreferentzia erabiltzen ditugu gure prezioak finkatzeko?

Goiener Finkoa Tarifaren kasuan, beharrezkoa izaten dugu hurrengo hilabeteetan energia erosteko kostuak kalkulatzea.

Energia erosterakoan Goienerren gure gain hartzen ditugun kostuak honako hauek dira:

• Merkatu elektrikoaren prezioa. Azken prezioan honek eragiten du gehien eta prezio hori kalkulatzean hartzen den arriskua arintzeko, energiaren zati bat erosten dugu merkatuetan epeka edo zuzenean ekoizleren bati.
• Sistema elektrikoa doitzeko zerbitzuen prezioa. Zerbitzu honek une oro eusten dio sistema elektrikoan argindar-eskariaren eta ekoizpenaren arteko orekari.
• Araututako kontzeptuen kostuak. Ordainsariak, karguak, ordainketak, etab.
• Jatorri-bermeen prezioa (JBZ). Berme hauei esker ziurtatzen dugu hornitzen dugun energia % 100 berriztagarria dela.

Horniduraren azken prezioa zehazteko kalkulu honi, Goienerren marjina komertziala gehitzen diogu.

— Zer joera dute merkatuko prezioek gaur egun?

Energia erosteko kostuak goian mantendu dira azaroaz geroztik, merkatuko prezioa igo egin delako.

Tenperatura jaitsieraren ondorioz, handitu egin da berokuntzarako gailuen argindar eskaria. Horrez gain, argi-ordu gutxiago ditu egunak, eta beraz, energia fotovoltaikoaren ekoizpena ere murriztu egiten da. Murrizpen honen ondorioz, energia sortzeko beste teknologia garestiago batzuen beharra sortzen da.

Grafiko honetan ikus daitezke Goienerren gure gain hartzen ditugun eta argindar-horniduraren prezioari eragiten dioten kostu aldakorren bilakaera (ez daude sartuak kontzeptu arautuak eta merkaturatzailearen marjina):

— Zer espero da 2025eko bigarren hiruhilekorako?

Martxotik aurrera, eta urteko bigarren hiruhilekoaren zati batean, normalean, handizkako merkatuko prezioek behera egin ohi dute; alde batetik, tenperatura leunagoek argindar-eskaera gutxitzea dakartelako, eta beste alde batetik, berriztagarrien ekarpena handitzen delako.

Hilabete hauetan ekoizpen fotovoltaiko handiagoa izateak lagundu egin ohi du eguzki-orduetan prezioa modu nabarmenagoan jaisten. Horrek bereziki eragin ohi die sarera isuritako soberakinagatik konpentsazioa jasotzen duten autokontsumitzaileei. Eguzki-orduen prezioa jaistearekin batera, ordea, fakturan jasotzen duten konpentsazioa murriztu ohi zaie.

Doitze-zerbitzuen kostuei dagokienez, datozen hilabeteetan garestitzea aurreikusten da. Energia berriztagarri asko ekoiztearen eraginez prezioak jaisten dira merkatu elektrikoan, baina horniduraren kalitatea eta egonkortasuna bermatzeko kostu handiagoak sortzen dira REEren doitze-merkatuetan.

Tarte honetako prezioa finkatzeko, Goienerren kontuan izaten dugu ekoizleekin kontratu bidez eta baita epekako merkatuetan erositako energia ere. Falta den gainerako energiarentzat, aldez aurretik erosi ezin dena,  merkatuan zein prezio izango lukeen kalkulatzen dugu, merkaturatzaileak bere gain hartzen duen arriskua barne, energia-erosketaren kostu erreala nabarmen handitzen den kasurako.

Zein erreferentzia hartzen dugu prezioak finkatzerako orduan?

2024ko martxoaren erdialdetik gaur arte (2024/05/30), merkatu elektrikoaren prezioak nabarmen jaitsi dira, 0 €/MWh-ko ordu kopuru handiarekin edo prezio negatiboekin. 

Hotz handia edo bero handia egiten duenean, argindar eskaera handia ematen da eta bere prezioa oso altua izaten da. Tenperatura leunagoa den hilabeteetan, argindarraren prezioak baxuagoak izan dira beti, baina azken bi urteetan prezioak normalean baino gehiago jaitsi dira.

Zer gertatzen ari da udaberriko hilabeteetan merkatuko prezioak behera egiteko?

• Tenperatura leunak.
• Eguzki-erradiazio handia eta eguzki-ordu asko.
• Azken bi urteetan instalatutako potentzia fotovoltaikoa nabarmen handitu da.
• Ekoizpen hidraulikoa handitzea.

Udako hurrengo hilabeteetan, aurreikusitako tenperatura altuak direla eta, argindar eskaria nabarmen handituko da, eta, gainera, hidraulikoa askoz ere balio txikiagoetara itzuliko da. Ondorioz, merkatuko prezioan igoera handia aurreikusten da.

Bestalde, hain aldakorra den testuinguru batean egonkortasuna lortzeko eta ziurgabetasunak saihesteko, Goienerren erosita daukagu jada energia elektrikoaren zati bat, ekoizle txiki eta ertainekin PPA kontratuen bidez hornituko duguna. Hori dela eta, baliteke horrelako une jakinetan gorakada txiki bat izatea, zalantzarik gabe prezio altuko tarteetan konpentsatzen dena.

Informazio zehatzagoa nahi baduzu, jarraian aurkituko dituzun grafiko eta adibide hauek azter ditzakezu.

Badakigu gai konplexua dela, beraz, gurekin harremanetan jartzeko ohiko bideak zabalik dituzu edozein zalantza argitzeko. 

Agur bero bat, eta eskerrik asko, beti bezala zure babesagatik. 

MERKATUARI BURUZKO INFORMAZIO ZEHATZA 

Beste batzuetan azaldu dugun bezala, merkatuko orduko prezioa kasazioan sartzen den azken energia-eskaintzak markatzen du, hau da, sistemaren eskaerak eta sortutako energia-eskaintzak bat egiten duten puntuak: 

Adibidez, grafikoan ikusten den bezala, 2022ko maiatzaren 9ko 21. orduko kasazio-prezioa 226,82 €/MWh izan zen. Egun horretan, 21. orduan eskari handia zegoen, eta ez zen energia berriztagarri asko eskaintzen, bertan ikus daitekeen moduan:

Hona hemen adibide bat: nola sortu da 0 €/MWh-ko prezioa 2024ko maiatzaren 29ko 14:00etan?

Ordu horretan sorkuntza-instalazioen eskaintzak hauek izan ziren:

Aztertzen ari garen orduan, energia berriztagarri fotovoltaiko asko eskaini zela ikus daiteke, eta energia hori 0 €/MWh prezioan eskaini zenez, merkatuko kasazio-prezioak behera egin zuen. Gainera, euri-ekaitzak direla eta, ekoizpen hidraulikoak gora egin zuenez, zeroko prezioak ez ziren soilik eguzki-orduetakoak izan.